Hisse Senedi Nedir?

Birikimlerinizi değerlendirmek için farklı risk ve kazanç oranlarıyla birbirinden ayrılan yatırım araçlarını tercih edebilirsiniz. Bu yatırım enstrümanlarının önemli bir bölümü, borsa adı verilen alım satım piyasasında işlem görür. Borsada işlem gören menkul değerlerin başında ise hisse senetleri yer alır. Yatırımcılara şirketlere ortak olma fırsatı veren bu paylar sayesinde varlıklarınız üzerinden kâr elde edebilirsiniz. Fakat öncelikle hisse senedi almak için izlemeniz gereken adımları ve ipuçlarını bilmenizde fayda vardır. Yazının devamında borsada hisse alımı ve satımına dair detaylardan bahsettik.

Hisse senedi, şirketler tarafından ihraç edilen ve ortaklık payını gösteren değerli evraktır. Sermayesi eşit paylara bölünen şirketlerin en küçük parçasını ifade eder. Hisse senedi tanımının ardından sıra, bu menkul değerin işlevini açıklamaya gelir. Şirketler, büyüme hedeflerine ulaşmak ve likiditesini artırmak gibi hedeflerle paylarını halka arz ederek yatırımcıların sermayesine ortak olmasına imkân tanır. Yatırımcılar ise sektörün, piyasanın ve firmanın durumunu değerlendirdikten sonra uygun bulduğu hisseleri alır. Böylelikle hem şirketin ortağı hâline gelir hem de hissedeki değer artışlarından kazanç elde eder.

Borsadan hisse senedi almak, birkaç adımla gerçekleştirebileceğiniz bir işlemdir. Pay piyasasında işlem gören bu menkul değerleri, doğrudan borsa üzerinden satın almanız mümkün değildir. Bu işlem için öncelikle bir aracı kurum belirlemeniz gerekir. Ardından sıra, bu aracı kurumda yatırım hesabı açmaya gelir. Yatırım hesabı açmak için istenen yasal prosedürleri tamamladıktan sonra hisse senedi alıp satmaya hazır olursunuz.

Hisse senedi yatırımı için aracı kurum seçmek istediğinizde karşınıza çok sayıda alternatif çıkar. Türkiye’de aracı kurum olarak görev yapanlar, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından belirlenir ve denetlenir. 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, bu kurumlara dair usul ve esasları içerir. Aracı kurumlar, özetle borsa ve yatırımcılar arasındaki köprüdür. Yatırımcının verdiği alım satım emrini piyasaya iletir. Ayrıca hesap geçmişi, özetler ve raporlarla hisse senetlerine yatırım yapanların tüm detaylara hâkim olmasını sağlar.

Hisse senedi almak için yatırımcı hesabını, SPK onaylı aracı kurumlar ve bankalar üzerinden açmanız mümkündür. Örneğin müşterisi olduğunuz bir bankada yatırımcı hesabı açarak hisse senedi alım satımı gerçekleştirebilirsiniz. Hesabın açılış işlemlerini, bankaların mobil uygulamaları üzerinden birkaç aşamada tamamlamanız mümkündür. Mobil uygulamanın “Yatırımlar” menüsüne girdikten sonra istenen bilgileri doldurmanız yeterlidir. Ardından sizden bazı yatırımcı sözleşmelerini onaylamanız talep edilir. Bu sözleşmeler, Merkezî Kayıt Kuruluşuna iletilir. Bu kuruluştan gelen onay mesajından sonra hesabınıza para aktarabilir, hisse senedi yatırımına başlayabilirsiniz.

Borsada işlem gören şirketlerin paylarına sahip olmak için öncelikle hisse senedi alım satım emri vermeniz gerekir. Aracı kurum üzerinden vereceğiniz bu emir, borsaya iletilerek işleme dönüşür. Ardından ilgili hisse, emrin türüne göre yatırım portföyünüzde yer alır ya da sona erer. Bu noktada borsa emir türlerine ayrı bir parantez açmak gerekir. Aşağıda emir çeşitlerine dair ayrıntıları görebilirsiniz.

• Piyasa Emri: Piyasa fiyatından hisse alıp satmayı sağlar. Bu emir türünde yalnızca pay miktarını girmek yeterlidir.
• Limit Emir: Yatırımcının hisseyi, istediği fiyattan alıp satmasını mümkün kılar. Bu emir türünde işlem, payın fiyatı belirlenen fiyata ulaştığında gerçekleşir.
• Stop Emir: Hisse senedini, belirli bir fiyata çıktığında alma ya da düştüğünde satma şansı verir. Böylece elde edilen kâr korunur veya zarar durdurulur.
• Stop Limit Emir: Mevcut fiyat hareketi yönünün değişmesi beklendiğinde kullanılır. Örneğin bir hisse senedinin değerinin önce artacağını, daha sonra yeniden gerileyeceğini düşünüyorsanız bu emri tercih edebilirsiniz.
• Takip Eden Emir: “İz süren” olarak da adlandırılan bu emir türüyle düşüşün sona erdiği yerden alım; yükselişin tamamlandığı noktadan satım yapmak mümkün olur.

Hisse senedi almak isteyenlerin dikkat edeceği konuların başında yatırım yapılacak şirketin seçimi gelir. Mevcut mali verileri güçlü ve büyüme potansiyeli yüksek olan firmaların paylarını satın alarak yatırım hedeflerinize ulaşabilirsiniz. Ancak doğru hisse seçimi, kazançlı yatırımlar için tek başına yeterli değildir. Hisse senedi işlemlerinde şu noktaları da göz önünde bulundurmalısınız:

• Araştırma ve Analiz: Hisse senedi hesabı açtıktan sonra sizi, detaylı bir araştırma ve analiz süreci bekler. Şirketin mali durumunu, performansını, sektör trendlerini ve geleceğe dair tahminleri öğrenerek doğru yatırım kararları alabilirsiniz.
• Risk Yönetimi: Yatırım yaparken mutlaka riskleri hesaba katmalısınız. Örneğin hisse senedi satın almak için kullandığınız sermayenin ne kadarını kaybetmeye hazır olduğunuzu ölçebilirsiniz.
• Portföyü Çeşitlendirme: Sermayenizi sadece birkaç hisse senedine bağlamak yerine portföyünüzü çeşitlendirmenizde fayda vardır. Farklı sektörlerden hisse senetleri seçmek, riskinizi dağıtmanıza yardımcı olabilir.
• Piyasaları İzleme: Piyasalardaki gelişmeler, hisse senedi fiyatlarını belirleyen faktörler arasındadır. Bu nedenle finansal haberleri, piyasa trendlerini ve bu gelişmelerin hisse senedi fiyatlarına etkilerini düzenli takip etmeniz önemlidir.

Hisse senedi alırken dikkat edilmesi gerekenler arasında kontrollü bir yaklaşıma sahip olmak da bulunur. Zira hisse senedi piyasaları, ekonomik gidişattan dolayı zaman zaman dalgalanabilir. Bu dönemlerde uzun vadeli düşünerek panik yapmadan ve duygusal kararlar vermeden yatırım stratejinize sadık kalmanızda yarar vardır.

Payları borsada işlem gören şirketlerin piyasa değerini ve hisselerin gelecekteki fiyat hareketlerini belirlemek için bazı analiz yöntemleri kullanılır. Hisse senedi almak isteyenlere yol gösteren temel analiz, yatırım aracının güncel kıymetini tespit etmeye yardımcı olur. Bu analizde öncelikle şirketin mali tabloları incelenir. Ayrıca firmanın büyüme potansiyeli, yönetim kalitesi, rekabet gücü ve makroekonomik faktörleri de incelemeye dâhil edilir. Detaylıca yapılan temel analizin ardından hissenin gerçek değerini belirleyebilir, bu veriler ışığında alım satım kararı verebilirsiniz.

Teknik hisse senedi analizinde ise daha çok sayısal veriler temel alınır. Hissenin gelecekteki fiyat hareketlerine odaklanan bu analiz yönteminde grafikler ve göstergeler kullanılır. Borsa teknik analiz grafiklerinde şekilleri ifade eden formasyonlar, uzun vadeli gidişatı belirten trendler, aşağı ya da yukarı yönlü hareketleri gösteren direnç ve destek seviyeleri bulunur. Bu terminolojiye hâkim olduğunuzda hisse senedi fiyatındaki değişimleri daha doğru yorumlayabilirsiniz.

Alım ve satım stratejileri, yatırımcıların hisse senedi işlemlerini yönlendirir. Hissenin risk ve getiri hedeflerine uygun olarak şekillenir. Örneğin uzun zamanlı yatırım, kısa süreli alım satım ya da orta vadeli trend takibi gibi farklı yaklaşımlar, yatırımcının hedeflerine ve risk toleransına göre belirlenir. Dilerseniz yatırım stratejinize stop-loss ve take-profit seviyeleri gibi parametreleri de dâhil edebilirsiniz. Stop-loss emri, hisse senedinin değerinin belirli bir düzeyin altına düştüğünde satılmasını sağlar. Take-profit yani kârı alma emri ise getiri sağlayan hissedeki açık pozisyonu kazançla sonlandırmayı mümkün kılar.

Yurt dışı borsalarında hisse senedi almak ve satmak için yine aracı kurumlarda yatırım hesabı açmanız gerekir. Yabancı hisse senedi alım satımı, uluslararası yatırım araçlarını buluşturan Forex piyasasında gerçekleştirilir. Bu piyasadan Amerika, Asya ve Avrupa gibi rekabetçi pazarlarda faaliyet gösteren sektör lideri şirketlerin hisselerine sahip olabilirsiniz. Yurt dışı şirketlerinin hisselerini, Burgan Yatırım güvencesiyle satın almanız mümkündür. Burgan Trade üzerinden hesap açarak dünyanın en büyük borsalarında işlem yapabilirsiniz.

* Sadece bilgi amaçlıdır, banka açısından bir bağlayıcılığı yoktur.